Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da Kalajdzisalihovic ailesi, iki yüzyıldır kentin simgesi haline gelen terlikleri üreterek pabuççuluk zanaatını sürdürüyor.
Kalajdzisalihovic ailesinin son temsilcisi Muhammed Kalajdzisalihovic, Başçarşi saraçlar sokağındaki dükkanlarında AA muhabirine pabuççuluk zanaatını ve iki yüzyıldır sürdürdükleri baba mesleklerini anlattı.
Kalajdzisalihovic, Saraybosna'ya özgü, üstleri kalp ve tavus kuşu şeklinde sırma işlemeli terliklerin, doğal peluş, pamuk ve deriden yapıldığını belirterek geçmişten bugüne genellikle kayınvalidelerin bu terlikleri yeni gelinlerine aldığını söyledi.
Bir süre unutulan tavus kuşu motifli terliğe tavan arasında büyük büyükannesinin neredeyse parçalanmış haldeki eski terliklerini bulunca yeniden kavuştuklarını dile getiren Kalajdzisalihovic, gelenekleri korumanın önemli olduğunu ifade etti.
Kalajdzisalihovic, "Evlenip evine ilk kez gelen gelin bu terlikleri giyer, önemli günlerde de kullanılırdı. Terlik giyme geleneği Boşnaklara ve Müslümanlara ait. Evlerinde ayakkabıyla dolaşmadıklarından ev içinde bir şeyler giyme ihtiyacı oluştu. Bu da terlik sektörünü geliştirdi." diye konuştu.
Eski zanaatların zamanla değerini kaybedip yok olduğunu hatırlatan Kalajdzisalihovic, "Biz iki yüzyıldır terlik yapıyoruz. Bu süreçte 4 savaş yaşanmış. Bu bence büyük bir başarıdır. Pabuççuluk zanaatını babalar çocuklarına öğretiyorlardı. Ben de babamdan öğrendim, zaten bu işlerle uğraşan başka kimse de kalmadı.” ifadelerini kullandı.
Ailesinin saraç da olduğunu dile getiren Kalajdzisalihovic, geçmişte esnafların senelik terfilerinin yapıldığı ve icazetlerin alındığı toplantılar yapıldığını anlattı ve "Bu toplantıların kayıtları 'Defter' adı altında toplanılırmış. En son büyük dedemin burada 1823 yılında saraç ustalığına terfi ettiğini de keşfettik." dedi.
Kalajdzisalihovic, Bosnalılar ve turistlerin hala terliklere rağbet gösterdiğini belirterek, "Bazen özel siparişler de alıyoruz, elişi terlik yada ayakkabı yapanların sayısı çok azaldı." dedi.
Saraybosna'nın köklü aileleri arasında hala zanaatlarını bilenlerin olduğunu ancak artık bu işlerle uğraşmaya devam etmediklerini kaydeden Kalajdzisalihovic, gençleri el işçiliği gerektiren mesleklere şans vermeye çağırdı.
AA
